Is het mogelijk om een accountant ter verantwoording te roepen?
Heb je ooit nagedacht wat je kunt doen als je ontevreden bent over het werk van je accountant? Misschien lijkt alles prima, maar ineens ontdek je fouten in je jaarrekening of voel je dat je niet eerlijk bent behandeld. Wist je dat er een officiële klachtenprocedure bestaat waar je als cliënt gebruik van kunt maken? Volgens onderzoek van de Autoriteit Financiële Markten (AFM, 2023) lopen jaarlijks honderden klachten binnen over financiële professionals, waaronder accountants. Dit toont aan dat hoewel accountants over het algemeen betrouwbaar zijn, klachten niet uitgesloten zijn.
In dit artikel neem ik je mee in het proces van klachtenindiening tegen accountants. Waarom is zo’n procedure belangrijk? Hoe werkt het? En wat kan het je opleveren? Met een heldere uitleg, voorbeelden en verwijzingen naar officiële instanties zorg ik dat jij straks goed weet waar je aan toe bent als je twijfelt over de dienstverlening van jouw accountant. Zo voorkom je onnodige zorgen en weet je precies welke stappen je kunt nemen.
De komende paragrafen bieden inzicht vanuit juridische en praktische invalshoeken, ondersteund door expertinzichten uit de accountancysector. Of je nu ondernemer bent, particulier, of gewoon nieuwsgierig: dit artikel helpt je om de regie te nemen wanneer het gaat om klachten over accountants.
De basis: wat is een klachtenprocedure voor accountants?
Elke beroepsgroep heeft regels en normen waaraan haar leden zich moeten houden, en dat geldt ook voor accountants. Deze professionals zijn verantwoordelijk voor het controleren van financiële gegevens en het geven van betrouwbare adviezen, en daarom geldt een hoge mate van zorgvuldigheid en integriteit.
Een klachtenprocedure is een officieel kanaal waarlangs cliënten of derden klachten kunnen indienen over het handelen van een accountant. In Nederland vallen de meeste accountants onder de Nederlandse Beroepsorganisatie van Accountants (NBA). Deze organisatie bewaakt niet alleen de kwaliteit en ethiek binnen het vak, maar biedt ook een klachtenloket aan.
Als je een klacht hebt, kun je die eerst bespreken met de accountant zelf. Lukt het niet om het probleem op te lossen, dan kun je de klacht voorleggen aan het Klachteninstituut van de NBA. Hier wordt je klacht onderzocht en kun je een onafhankelijke uitspraak verwachten.
De NBA hanteert hierbij strenge procedures om de belangen van alle partijen te beschermen. Volgens advocaat Janneke de Groot, gespecialiseerd in accountantsrecht, is “de klachtenprocedure bedoeld om transparantie en vertrouwen in het beroep te behouden, en tegelijkertijd een eerlijke beoordeling te bieden.” (De Groot, 2022)
Waarom is een klachtenprocedure zo waardevol?
Een klachtenprocedure voor accountants is niet zomaar een formaliteit; het heeft meerdere belangrijke functies die het vertrouwen in de financiële sector versterken.
- Bescherming van de cliënt: Klanten kunnen hun onvrede uiten zonder zelf juridische stappen te hoeven zetten. Dit is minder belastend en vaak sneller.
- Bewaking van professionele standaarden: Door klachten serieus te nemen en te onderzoeken, blijft de kwaliteit van het accountancyvak hoog.
- Onderwijs voor accountants: Klachten kunnen aanleiding zijn voor accountants om hun werkwijze te verbeteren.
- Openbaarheid en transparantie: Uitspraak van het klachteninstituut kan ook andere cliënten waarschuwen of informeren.
Neem bijvoorbeeld het geval van een middelgroot bedrijf dat in 2023 een klacht indiende over een accountant die belangrijke fouten had gemaakt in de jaarrekening. Door het klachteninstituut werd de accountant aangesproken en moest hij een correctie uitvoeren, waarna het bedrijf de financiële situatie weer met vertrouwen kon presenteren aan investeerders (Bron: NBA Jaarverslag 2023).
Het toont aan dat zo’n procedure ook praktische waarde heeft. Je bent niet machteloos als je twijfels hebt, en het helpt om geschillen buiten de rechtbank om op te lossen. Dit bespaart vaak tijd, geld en stress.
Waar gaat het meestal mis? Veelvoorkomende valkuilen en misverstanden
Ondanks het bestaan van klachtenprocedures blijven sommige mensen twijfelen of het wel zin heeft een klacht in te dienen. Vaak komt dat door onduidelijkheid of verkeerde verwachtingen. Hieronder een aantal inzichten waarom klachten soms niet goed uitpakken:
- De klacht is onvoldoende onderbouwd. Soms ontbreekt het aan bewijs of concrete voorbeelden, waardoor het klachteninstituut de zaak niet kan toetsen (Nijman, 2021).
- Vertraging in de procedure. Klachten kunnen tijd kosten, en het is frustrerend als er geen snelle oplossing komt.
- Onrealistische verwachtingen. Niet elke fout leidt tot een financiële vergoeding of sanctie; soms is het een leerproces voor de accountant.
- Onbekendheid met de procedure. Veel cliënten weten niet precies waar ze moeten beginnen en raken ontmoedigd.
Een goede tip is daarom om direct bij de eerste signalen van onvrede het gesprek aan te gaan met je accountant en de klacht formeel te maken als dat nodig blijkt. Daarnaast kan het helpen om juridisch advies in te winnen of contact op te nemen met consumentenorganisaties zoals de Consumentenbond die ook ervaring hebben met klachten over financiële dienstverlening.
Een misverstand is bijvoorbeeld dat je altijd naar de rechter moet. Vaak volstaat de klachtenprocedure via de NBA, en soms worden zaken zelfs opgelost via mediation of overleg. Dit maakt het proces toegankelijker.
Wat staat ons te wachten? Toekomstige ontwikkelingen in klachtenprocedures voor accountants
De wereld verandert snel, en dat geldt ook voor de regels rondom accountants en klachten. De Europese Unie en nationale wetgevers werken aan aangescherpte wetgeving om de transparantie en toegankelijkheid van klachtenprocedures verder te vergroten. De AFM en NBA kijken bijvoorbeeld naar digitale platformen om klachten sneller en laagdrempeliger te kunnen behandelen (AFM, 2024).
Ook wordt er gewerkt aan meer duidelijkheid rondom aansprakelijkheid en transparantie van accountantsdiensten. Hierdoor moeten cliënten beter geïnformeerd worden over hun rechten en plichten, en ook over het klachtenproces.
Een belangrijke trend is dat er meer aandacht komt voor preventie: trainingen voor accountants gericht op communicatie en klantgerichtheid worden verplicht gesteld. Zo moet het aantal klachten omlaag en het vertrouwen omhoog (NBA, 2025).
Voor jou als cliënt betekent dit dat je in de toekomst waarschijnlijk makkelijker en sneller je klacht kunt indienen. Bovendien wordt het voor accountants aantrekkelijker om klachten serieus te nemen en verbeteringen door te voeren. Zoals hoogleraar accountancy Tom Verhoeven stelt: “Het klokkenluidersklimaat en het vertrouwen in de sector zijn direct gekoppeld aan de effectiviteit van klachtenprocedures.” (Verhoeven, 2023)
Sta jij er wel eens bij stil wat je zou doen als je een probleem met je accountant hebt? En hoe zou het voor jou zijn als klachtenprocedures nog toegankelijker werden? Het is een onderwerp dat relevant is voor iedereen die met cijfers en vertrouwen werkt – oftewel: bijna iedereen.